Widok X - "Natalia"
Dziesiąty punkt widokowy, znajdujący się na Lunecie Cafarellego na Biskupiej Górce otwarty został 19 maja 2018 roku.
Dziesiąty widok w projekcie „Spojrzenie na Gdańsk” znajduje się na Biskupiej Górce nad al. Armii Krajowej na Lunecie Cafarellego.
Luneta Cafarellego to jeden z elementów historycznych fortyfikacji Gdańska, znajdujących się na Biskupiej Górce. Ich budowę zapoczątkowano w XVII wieku i przez kolejne lata były one systematycznie rozbudowywane. Do dziś zachowały się fragmenty bastionów ziemnych i zabudowań fortecznych Biskupiej Górki, które pochodzą z XIX wieku. Po zakończeniu I wojny światowej Biskupia Górka i znajdujące się tam fortyfikacje przestały spełniać swój pierwotny wojskowy cel. Związane było to z postanowieniami Traktatu Wersalskiego, w myśl których Wolne Miasto Gdańsk miało pozostać zdemilitaryzowane.
Luneta Cafarellego jako część umocnień Biskupiej Górki powstała w epoce napoleońskiej w latach 1811 – 1813. Była ona wzmocnieniem przedpola zasadniczej linii obrony Biskupiej Górki. Zgodnie z terminologią forteczną luneta była dziełem fortyfikacyjnym zbudowanym z wałów ziemnych osłoniętych fosą – rodzajem wysuniętego bastionu odkrytego od tyłu. Lunety stosowane były jako elementy umocnień od połowy XVII wieku aż do okresu I wojny światowej.
Oprócz Lunety Cafarellego, która była najbardziej na północ wysuniętym elementem fortyfikacji, na terenie Biskupiej Górki powstały także Luneta Leclerca oraz Luneta Delzous. Luneta Cafarellego jest jedyną zachowaną lunetą spośród fortyfikacji napoleońskich w Gdańsku. Poza układem ziemnych wałów do czasów współczesnych przetrwały częściowo ceglane, sklepione schrony i magazyny forteczne.
Otwarcie Widoku X zaprezentowane zostało w formie plenerowego spektaklu historycznego pt. „Zdobycie X-go Widoku”, a teren miejsca widokowego Lunety Cafarellego został zamieniony na krótki czas w pole bitwy. W spektaklu wystąpiła liczna grupa rekonstrukcyjna żołnierzy w mundurach z epoki napoleońskiej uzbrojonych w muszkiety. Na potrzeby spektaklu sprowadzono też historyczną armatę z Twierdzy Wisłoujście oraz budkę wartowniczą ze szlabanem. Otwarcie widoku uświetnił występ Władka Zaporowskiego oraz grupy jazzowej Kuby Klemensiewicza.
Widok z Lunety Cafarellego nosi imię Natalii i jest uhonorowaniem Natalii Ostrowskiej – działaczki społecznej z Chełmu i Biskupiej Górki. Miejsce oferuje szeroką panoramę widokową w kierunku Góry Gradowej i zabudowy Śródmieścia.
Warto dodać, że w związku z otwarciem nowego widoku opuszczony i zdegradowany teren Lunety Cafarellego został zrewitalizowany, m.in. wybudowano gruntową alejkę dojścia oraz ustawiono elementy małej architektury. Od Lunety Cafarellego zaczyna się też oznakowana ścieżka edukacyjno-historyczna, która prowadzi szlakiem zachowanych fortyfikacji Biskupiej Górki.
Dojście do punktu widokowego możliwe jest od ul. Pohulanka i ul. Kolonia Studentów.
Z punktu widać: Górę Gradową, tereny Stoczni Gdańskiej oraz zabudowę ul. Kartuskiej.
