Gdański Zarząd Dróg i Zieleni

Ósmy punkt widokowy otwarty w ramach projektu „Spojrzenie na Gdańsk” znajduje się na wzgórzu ponad Doliną Szwabego w sąsiedztwie ul. Bytowskiej w Oliwie.

Dolina Szwabego stanowi obszar ujścia do Potoku Oliwskiego wód Potoku Czystej Wody. Jest uważana za część Doliny Radości. Nazwa Doliny pochodzi od nazwiska właściciela – gdańszczanina Jakuba Schwabe, który w 1601 odkupił od Kacpra Jenischa istniejący już w XVI wieku młyn oraz staw. W 1611 roku Schwabe do swojej posiadłości dokupił dwór wraz z domkiem ogrodnika oraz ziemię uprawną – wcześniej własność klasztoru oliwskich cystersów. Schwabe właścicielem swoich dóbr był krótko, bowiem w 1615 roku popełnił samobójstwo, a powodem do targnięcia się na życie były liczne malwersacje finansowe.

Po śmierci Schwabego dwór dość często zmieniał swoich właścicieli, a także swoje przeznaczenie. W XVII wieku funkcjonował w nim folusz (warsztat przemysłowy zajmujący się obróbką sukna), w XVIII wieku była tam kuźnica miedzi, a także gospoda.

Dwór został znacznie rozbudowany przez Johanna Georga Junckera w latach 1801-1821. Powstał wówczas rokokowy dwór z prostym geometrycznym ogrodem. W pierwszej połowie XIX wieku w Dolinie Szwabego powstała nowa kuźnica miedzi, a w 1898 roku kolejny właściciel majątku Hugo Mrozek po pożarze kuźni otworzył w dworku restaurację, działającą do 1945 roku. Ze względu na okoliczne atrakcyjne tereny spacerowe w latach 20. XX wieku restauracja cieszyła się ogromną popularnością. Oprócz samego lokalu restauracja mogła poszczycić się okazałym salonem ogrodowym.

Po II wojnie światowej dwór mocno podupadł, mimo wpisania go w 1957 roku do rejestru zabytków. W 1964 posiadłość przejął Skarb Państwa, a w 1978 roku stała się siedzibą Przedsiębiorstwa Państwowe Pracownie Konserwacji Zabytków. Od lat 80. dwór stał opustoszały, a w 2000 roku trafił w ręce prywatne. W zabudowaniach powstała restauracja i Hotel Dwór Oliwski, które swoim wyglądem nawiązują stylistycznie do historycznego wyglądu kompleksu. Na pozostałym terenie Doliny Szwabego powstały ogródki działkowe.

Projekt "Spojrzenie na Gdańsk" nie polega jedynie na otwieraniu nowych punktów widokowych oraz wyposażaniu otoczenia miejsc widokowych w elementy małej architektury. W formule Projektu jest też przywracanie pamięci osób i zdarzeń, które związane były z otwieranymi punktami widokowymi. Tak też było w przypadku otwarcia VIII punktu widokowego, w trakcie którego przypomniana została niezwykła oliwska historia o przyjaźni i przemijaniu. To fascynująca historia związku „czterolistnej koniczyny”. 30 września 1823 roku trzech przyjaciół, do których później dołączył jeszcze czwarty, przyrzekło sobie, że będą się spotykać każdego roku w dniu 30 września właśnie na wzgórzu, z którego otwarto VIII Widok. Owo grono przyjaciół obiecało uroczyście dochować wierności przyjaźni aż do śmierci, a nawet po niej. W trakcie otwarcia punktu widokowego ta piękna historia przypomniana została w formie spektaklu teatralnego. W części muzycznej imprezy otwarcia punktu widokowego wystąpiła znakomita artystka operowa Magdalena Chmielecka oraz trio smyczkowe pod dyrekcją Aleksandry Urbanowicz. W spektaklu wystąpił też poeta, performer, autor „materii słowa” Władek Zaporowski.

VIII punkt widokowy został otwarty na terenie należącym do Nadleśnictwa Gdańsk. Na uroczystość  jego otwarcia przybyła liczna grupa leśników z Nadleśniczym panem Jackiem Szulcem, który na pamiątkę wydarzenia nadał nazwę „Wzgórza Przyjaciół” nowemu miejscu widokowemu, który ponadto otrzymał imię „Andrzej”. Jego patronem jest Andrzej Stelmasiewicz z Fundacji Wspólnota Gdańska.

Dojście do punktu możliwe jest wzdłuż Potoku Oliwskiego do Doliny Szwabego, następnie za hotelem Dwór Oliwski w kierunku ogródków działkowych. Wejście do lasu znajduje się naprzeciw działek, następnie należy kierować się w lewo alejką leśną, a na pierwszym rozstaju dróg w prawo na szczyt wzgórza.

Z punktu widać Katedrę Oliwską na tle Zatoki Gdańskiej oraz fragmenty zabudowań Oliwy i Żabianki.