Gdański Zarząd Dróg i Zieleni

Wymiary

Wymiary figur max: wys. 170,00 cm, przestrzeń zajmowana przez rzeźby odpowiada powierzchni cokołu.

Wymiary cokołu: 63,00 cm (wysokość) x 261,00 cm x 192,00 cm

Usytuowanie

Gdańsk – Centrum, przed dworcem PKP Gdańsk Główny przy ul. Podwale Grodzkie

Współrzędne: 54.21’21”N   18.38’42”E

Data odsłonięcia

06.05.2009 r.

Autor projektu/wykonawca

Autor projektu: Frank Meisler

Koordynator ds. technicznych: Gdański Zarząd Dróg i Zieleni

Projekt budowlany i wykonawczy: Biuro projektów Neret s.c. Maciej Waniewski & Jadwiga Zdroik

Główny wykonawca: WPRD Gravel Gdańsk, prace kamieniarski: Interkam Pruszcz Gdański

Właściciel/opiekun

Administrator: Gdański Zarząd Dróg i Zieleni

Opis

Współczesny pomnik upamiętniający akcję wywożenia żydowskich dzieci z Wolnego Miasta Gdańska do Anglii prowadzonej od maja do sierpnia 1939 roku. W ratujących życie „Kindertransportach” wyjechało z Europy 10 tysięcy żydowskich dzieci, w tym z Gdańska ok. 130. W monumencie zobrazowane są postacie  pięciorga dzieci – trzech dziewczynek i dwóch chłopców z bagażem podręcznym. Postacie  zostały przedstawione realistycznie, w ubraniach historycznych z lat 30-tych. Cokół pomnika jest 2-stopniowy, figury dzieci stoją na wyższej części. Na dolnej, frontowej, znajduje się fragment szyn kolejowych. Cokół ma konstrukcję betonową z zewnętrzną okładziną z granitu w kolorze jasnoszarym, figury są odlewem z brązu. Na dłuższych  krawędziach cokołu, na jego górnej powierzchni,  znajdują się tabliczki z brązu  w formie cokolików pulpitowych z nazwami miast, z których wywieziono dzieci: LEIPZIG, MANNHEI,  MÜNCHEN, NÜRNBERG, PRAHA, STUTTGART, WIEN, WROCŁAW, BERLIN, HAMBURG, FRANKFURT a/M, GDAŃSK, DÜSSELDORF, HANNOVER, KÖLN. Na ścianie tylnej cokołu znajdują się wielojęzyczne  napisy na tabliczkach metalowych  o treści : DEDYKOWANE KINDERTRANSPORTOM - DZIECIOM ŻYDOWSKIM, KTÓRE W ROKU 1939 WYJECHAŁY BEZ SWOICH RODZICÓW Z WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA DO WIELKIEJ BRYTANII I DZIĘKI TEMU ZOSTAŁY OCALONE PRZED PRZEŚLADOWANIAMI NIEMIECKICH NAZISTÓW  oraz Herb Gdańska z napisem: Gdańsk 2009.

We wrześniu 2019 roku z uwagi na remont Dworca Główengo PKP w Gdańsku Pomnik Kindertransportów został zdemontowany w celu uchronienia obiektu przed możliwym uszkodzeniem. Z pomnika zdemontowane zostały wykonane z brązu rzeźby dzieci, bagaży, szyn, a także tabliczki z nazwami miejscowości, jak również tabliczki informacyjne. Na miejscu pozostał jedynie betonowo-granitowy cokół, który został odpowiednio zabezpieczony. 

12 czerwca 2023 roku, przy dworcu kolejowym Gdańsk Główny odbyła się uroczystość powrotu w przestrzeń publiczną pomnika Kindertransportów autorstwa Franka Meislera. W wydarzeniu wzięli udział m.in. Aleksandra Dulkiewicz - prezydent Gdańska, dr Jacov Livne - ambasador Izraela w Polsce, Danny Kalman - przewodniczący Stowarzyszenia Żydowskich Uchodźców, potomek uczestnika kindertransportów oraz członkowie Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. W uroczystościach wzięli udział także Michał Samet - przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku i rabin Szalom Dow Ber Stambler, który odmówił modlitwę. 

Pomnik upamiętnia transporty ratujące życie dzieci żydowskich, w ostatnich miesiącach przed wybuchem II wojny światowej. Dzieci wywieziono z  terenów zajmowanych przez Niemcy do Anglii, która zobowiązała się przyjąć każdą grupę dzieci. Pierwszy pomnik upamiętniający to wydarzenie powstał w roku 2006, obok docelowej stacji transportów, Liverpool Street Station w Londynie. Drugi z pomników z tego cyklu, stanął w Berlinie w 2008 r. Przedstawiono w nim dwie grupy dzieci, jedna z nich to postacie uratowanych dzieci z „Kindertransportów”, druga  to postacie dzieci, które pojechały do obozów zagłady. Gdański pomnik, zgodnie z ideą autora rzeźb, Franka Meislera, będącego jednym z uratowanych dzieci z Gdańska, jest trzecim pomnikiem w cyklu. Kolejne dwa pomniki odsłonięto w Rotterdamie (grudzień 2011) oraz Hamburgu (maj 2015). Dzieci przedstawione w gdańskim monumencie są tymi samymi, których postacie znajdują się na pomniku w Londynie. Pomnik londyński wzniesiono z inicjatywy Jewish Care pod patronatem brytyjskiego księcia Karola.