Park Oruński

Park Oruński im. Emilii Hoene zlokalizowany przy ulicy Raduńskiej i Nowiny.

Park Oruński należy, obok Parku Oliwskiego, należy do najcenniejszych zachowanych dawnych gdańskich parków. Położony jest w malowniczej Dolinie Potoku Oruńskiego i obejmuje obszar 19 hektarów. Pod względem stylu krajobrazowego należy do parków typu dworskiego z elementami (już nieistniejącymi) stylu geometrycznego w części botanicznej.

Początki parku sięgają XVII wieku, kiedy na jego terenie zbudowany został dworek myśliwski . Następnie założono park ze stawami, strumieniami, wodospadami, punktami widokowymi i okazami roślin. W XVIII wieku w parku powstał ogród botaniczny, który nie zachował się do czasów współczesnych. Na początku XIX wieku podczas oblężenia Gdańska przez wojska napoleońskie park uległ całkowitemu zniszczeniu. Majątek zlicytowano, a jego nabywcą został kupiec Fryderyk Hoene, który odrestaurował dwór i odnowił park. Ostatnią właścicielką posiadłości była jego córka Emilia, która w 1918 roku przekazał park miastu. Władze Gdańska wykorzystały ten nabytek, urządzając w parku bardzo popularny wśród przedwojennych gdańszczan teren rozrywek i rekreacji.

Obecne zagospodarowanie parku związane jest z przeprowadzonym w latach 70. XX wieku remontem kapitalnym. Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków, stanowiąc część zespołu krajobrazowo-przyrodniczego „Dolina Potoku Oruńskiego”. Zespół w 1999 roku został objęty ochroną w celu zachowania unikatowego charakteru doliny erozyjnej, a zwłaszcza utrzymania w niezmienionej formie jej elementów, takich jak ciek wodny, sterasowane zbocza po dawnej uprawie rolniczej i specyficznej szaty roślinnej.

Przestrzeń parku urozmaicają płynące wody Potoku Oruńskiego, dwa ozdobne stawy z kaskadą, strumieniem i czterema mostkami. Znajduje się tu również współczesna galeria rzeźby plenerowych autorstwa Alfonsa Łosowskiego. W wyposażeniu Parku znalazły się zestaw zabawowy i cztery piaskownice. Drogi spacerowe i place w parku posiadają nawierzchnię asfaltową, a także nieutwardzoną nawierzchnię mineralną.

Zieleń Parku stanowi stary, cenny drzewostan, skupiny krzewów ozdobnych, żywopłoty, kwietniki sezonowe, różanki oraz rabaty bylinowe.

W granicach Parku Oruńskiego znajduje się zabytkowy dwór, w który obecnie mieści się publiczne przedszkole. Ponadto na obszarze Parku zlokalizowane są dwa budynki związane z dworem. Obecnie w ich wnętrzach swoją siedzibę ma Ośrodek Kultury Tatarów Polskich. Ciekawym obiektem na terenie Parku są pozostałości dawnej lodowni.