Pomnik "W Hołdzie Bohaterom"
Współczesny pomnik upamiętniający miejsce pierwotnego pochówku obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku rozstrzelanych w 1939 roku. Pomnik został odsłonięty w 1992 roku.Wymiary
Wymiary głazu max: 225,00 cm x 190,00 cm x 140,00 cm
Wysokość całego pomnika wraz z cokołem: 305,00 cm
Usytuowanie
Gdańsk – Zaspa, al. Jana Pawła II w pobliżu budynku nr 20
Współrzędne: 54.23’51,5”N 18.36’20,2”E
Data odsłonięcia
29.08.1992 r.
Autor projektu/wykonawca
Inspirator budowy pomnika: ks. prałat Henryk Jankowski
Autor pomnika: rzeźbiarz Józef Fukś
Właściciel/opiekun
Administrator: Gdański Zarząd Dróg i Zieleni
Opiekun: Poczta Polska Gdańsk
Użytkownik wieczysty terenu: Concorde Investissement SA
Opis
Współczesny pomnik upamiętniający miejsce pierwotnego pochówku obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku rozstrzelanych w 1939 r. Monument w postaci głazu narzutowego stoi na cokole prostopadłościennym i 2-stopniowej podstawie wyłożonych płytkami granitowymi. Po lewej stronie przed pomnikiem znajduje się prostopadłościenny granitowy słupek pod znicz. Głaz w kolorze ciepło szarym stoi na stopce betonowej obłożonej okładziną granitową. Na płaszczyźnie frontalnej kamienia znajduje się tablica inskrypcyjna, odlewana w brązie z napisem wypukłym, o treści: W TYM MIEJSCU ODNALEZIONO W DNIU 28 10 1991 R. SZCZĄTKI 38 OBROŃCÓW POCZTY POLSKIEJ W GDAŃSKU, KTÓRZY ZOSTALI ROZSTRZELANI PRZEZ HITLEROWCÓW W DNIU 5 10 1939 R. Powyżej napisu znajduje się odlew brązowy emblematu przedwojennej Poczty Polskiej (trąbka skrzyżowana z błyskawicą); poniżej napisu – odlew brązowy przedstawienia Krzyża Virtuti Militari. Ponadto, także na cokole, w części frontowej, widoczna jest tablica odlewana w brązie z napisem: W HOŁDZIE BOHATEROM.
W dniu 1 września 1939 r. wojsko niemieckie zaatakowało budynek Poczty Polskiej w Gdańsku. Pracownicy poczty bronili placówki przez 15 godzin. Po ataku artyleryjskim i podpaleniu piwnic przez Niemców, obrońcy poczty poddali się. Mimo kapitulacji, pierwsze osoby wychodzące z białą flagą z poczty zostały zastrzelone. Pozostałe osoby, oprócz tych, którym udało się uciec, skazano na karę śmierci i rozstrzelano. Miejsce ich pochówku nie było znane, aż do roku 1991. Na zbiorowy grób 38 pocztowców natrafili przypadkowo robotnicy prowadzący prace ziemne przy budowie garaży banku na osiedlu Zaspa (między ulicą Burzyńskiego a aleją Jana Pawła II). Ekshumowane szczątki zostały ponownie pochowane na znajdującym się w pobliżu Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu w Gdańsku, gdzie spoczywają także pomordowani kolejarze i celnicy z Szymankowa oraz działacze polscy Wolnego Miasta Gdańska zamordowani w Wielki Piątek 22 marca 1940 w Stutthofie.