Park Uphagena

Park Uphagena znajduje się we Wrzeszczu między al. Grunwaldzką i ul. Uphagena.

Niewielki, posiadający powierzchnię ok. 1,6 ha Park Uphagena we Wrzeszczu jest pozostałością dawnej barokowej rezydencji założonej jeszcze w pierwszej połowie XVIII wiku przez burmistrza Gabriela Bömelna. Dwór i ogród od kolejnego właściciela nabył w 1780 roku Jan Uphagen. Znany gdański rajca i miłośnik sztuki przebudował nowo nabytą posiadłość na swoją letnią rezydencję, którą nazwano Monplaisir (Moja Przyjemność). Na skutek wojen napoleońskich posiadłość Uphagenów podzieliła los wielu innych podgdańskich rezydencji patrycjuszowskich – jej ogród został splądrowany i zniszczony.

 W 1896 roku mocno już podupadłą posiadłość nabyły władze miasta Gdańska z zamiarem parcelacji. W latach 1898 i 1906 powstały dwie wersje projektu podziału jej gruntów. Wobec oporu mieszkańców i Towarzystwa Upiększania i Popierania Wrzeszcza parcelację powstrzymano na linii obecnej ul. Uphagena (za wzniesioną na rozparcelowanym gruncie willą Rudolfa Patschkego). Część zachodnią uratowano, a w 1913 udostępniono jako niewielki park miejski. Ok. 1918 roku na terenie przyległym do parku od północy staraniem Towarzystwa Upiększania i Popierania Wrzeszcza wybudowano istniejące do dziś korty tenisowe.

Powstały tuż przed I wojną światową park, mimo swoich niewielkich rozmiarów, posiadał cechy stylistyczne typowe dla licznie powstających na przełomie XIX i XX wieku europejskich parków publicznych. Jego centralne miejsce stanowił niewielki placyk, którego kształt podkreślały sadzone po okręgu strzyżone lipy oraz rabaty różane i żywopłoty. W parku znajdowały się również stylowe latarnie, żeliwne ławki i charakterystyczne dla ówczesnych parków oraz ogrodów publicznych metalowe wygrodzenia rabatowe.

Z dawnego układu barokowego ogrodu zaadaptowano piękne, istniejące do dziś aleje – lipową (rosnącą od południa) oraz kasztanowców (w północnej części parku od strony kortów tenisowych). Wybudowany został również niewielki drewniany domek w stylu szwajcarskim na potrzeby toalety publicznej.

Park przetrwał okres II wojny światowej i po jej zakończeniu ponownie zaczął służyć jako park publiczny. Oprócz wspomnianych alei lipowej i kasztanowców do dziś zachowało się wiele cennych drzew, w tym strzyżone lipy z okresu po 1913 roku. W Parku Uphagena rosną też jesiony, topole (m.in. pomnikowy okaz topoli berlińskiej), klony i posadzony współcześnie buk czerwony. Oprócz drzew w parku znajdują się również egzemplarze krzewów ozdobnych, np. różanka oraz rosnące w centralnej części parku głogi.

Niewątpliwą atrakcją obecnego Parku Uphagena, oprócz zachowanego drzewostanu, jest przepływający w jego zachodniej części odkryty fragment Potoku Królewskiego z niewielkim zbiornikiem retencyjnym.  

Park  jest wyposażony w wykonane w latach 60. ubiegłego wieku alejki asfaltowe (przy ich tworzeniu zachowano zasadniczo przedwojenny układ parku), ławki, kosze na śmieci i latarnie. W dolnej części, w sąsiedztwie drewnianego domku, znajduje się piaskownica dla dzieci oraz niewielkie boisko asfaltowe.