Archikatedra Oliwska
Iluminacja Archikatedry Oliwskiej powstała w 1999 roku.
Archikatedra Oliwska
Archikatedra Oliwska, a dokładnie rzecz biorąc archikatedra pw. Trójcy Świętej przy ul. Nowickiego, była pierwotnie kościołem klasztoru cystersów, wzniesionym pod koniec XII wieku. Świątynia była rozbudowywana według zmieniających się koncepcji do rozmiarów romańskiej bazyliki.
Po pożarze w 1350 roku kościół został odbudowany w stylu gotyckim. Świątynia została podwyższona, a jej nawy zostały przedłużone i poszerzone . Kolejne zniszczenia oliwski kościół dotknęły w 1577 roku, kiedy został splądrowany przez gdańskich żołnierzy podczas wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym. Kościół został odbudowany i konsekrowano go w 1594 roku. Na początku XVII wieku świątynię otoczono murem obronnym, dobudowano również kaplicę boczną. W 1771 powstał rokokowy wystrój fasady zachodniej, a wieże nakryto spiczastymi hełmami. Po kasacie w 1831 roku opactwa cystersów został przeznaczony na kościół parafialny. W 1925 roku został podniesiony do rangi katedry.
Świątynia została zdewastowana w 1945 roku, a po zakończeniu II wojny światowej przystąpiono do jej odrestaurowywania. W 1976 roku otrzymał tytuł bazyliki mniejszej, a w 1992 roku archikatedry. W latach 2009-2011 kościół został poddany gruntownej renowacji.
Kościół liczy 107 metrów długości, szerokość transeptu wynosi 28 metrów, a naw – 19 metrów. Nawa główna nakryta jest sklepieniem gwiaździsto-sieciowym i otwiera się do naw bocznych i transeptu arkadami. Wewnątrz świątyni znajdują się 23 ołtarze, głównie barokowe i rokokowe, o dużej wartości historycznej.
Archikatedra Oliwska od wieków była miejscem pochówku książąt pomorskich, mnichów, opatów i przedstawicieli pomorskiej szlachty. Od XX wieku chowa się w niej również gdańskich biskupów. Miejscem spoczynku zmarłych jest krypta znajdująca się pod prezbiterium.
Wyposażenie główne kościoła pochodzi z okresu XVI-XVIII wieku. Do najstarszych należą trzykondygnacyjny ołtarz św. Trójcy z 1606 roku i marmurowy sarkofag książąt pomorskich z 1616 roku.
Wizytówką Archikatedry Oliwskiej są pochodzące z drugiej połowy XVIII wieku organy zbudowane przez Johanna Wilhelma Wulffa. Organy były kilkukrotnie przebudowywane i powiększane. Obecnie posiadają 96 głosów oraz 5 manuałów i są jednymi z największych w Polsce. Do czasów współczesnych zachowały się najstarsze fragmenty organów Wulffa – piszczałki prospektowe będące obecnie elementem ozdobnym instrumentu. W Archikatedrze regularnie odbywają się koncerty organowe.
Źródło: gedanopedia.pl
