Możliwość wprowadzenie Śródmiejskiej Strefy Płatnego Parkowania na terenie miasta o liczbie ponad 100 tys. mieszkańców daje znowelizowana Ustawa o drogach publicznych. W myśl jej zapisów w takiej Strefie stawki za postój pojazdu są wyższe niż w innych sektorach Strefy Płatnego Parkowania. Ponadto opłaty pobierane są nie tylko w dni powszednie, ale także w soboty, niedziele i święta oraz w dłuższym wymiarze czasowym.
W Gdańsku stawki opłat za postój od 29 czerwca 2020 roku wynosić będą:
- w czasie upływania pierwszej godziny – 5,50 zł
- w czasie upływania drugiej godziny – 6,60 zł
- w czasie upływania trzeciej godziny – 7,20 zł
- w czasie upływania czwartej godziny i następnych – 5,50 zł
Pobór opłat w Śródmiejskiej Strefie Płatnego Parkowania obowiązywać będzie przez 7 dni w tygodniu w godz. 9:00 – 20:00.
By Śródmiejska Strefa Płatnego Parkowania mogła w ogóle zostać wprowadzona, konieczne było przeprowadzenie specjalnej analizy funkcjonowania stref płatnego parkowania. Taki wymóg nakłada na planujące powstanie ŚSPP miasta znowelizowana ustawa. Jej wyniki dają podstawy do wytyczenia obszaru strefy, a także wyznaczenia wysokości stawek za poszczególne godziny postoju pojazdu.
W Gdańsku wspomniana analiza przeprowadzona została w czerwcu 2019 roku na w sumie 16 ulicach w Śródmieściu Gdańska. Wybrane zostały one nieprzypadkowo – odzwierciedlają one przekrój występujących na tym obszarze tzw. generatorów ruchu, a więc miejsc, które ze względu na swój charakter są licznie uczęszczane. Należą do nich lokale mieszkalne i usługowe, biura, sklepy, lokale gastronomiczne, placówki edukacyjne, miejsca rekreacyjne itp. Tym samym dają one rzeczywisty obraz potrzeb parkingowych w centrum miasta, zarówno jeśli chodzi o mieszkańców, jak i turystów.
Badania wykazały, że funkcjonująca w Śródmieściu Strefa Płatnego Parkowania na obecnych zasadach nie zapewnia wystarczającej rotacji pojazdów na miejscach postojowych. Największą z nich odnotowano w dni powszednie na odcinku ulic Rajska – Gnilna – Łagiewniki, gdzie średnio jeden pojazd parkował przez dwie godziny. Na innych ulicach, a także w soboty i niedziele rotacja pojazdów była na jeszcze niższym poziomie. Najmniejszy współczynnik rotacji odnotowano w niedziele na odcinku ulic Górka – Rogaczewskiego, gdzie średnio pojazdy zaparkowane były na 10 godzin.
Niski poziom rotacji pojazdów przekłada się na duży wskaźnik zajętości miejsc parkingowych. Przeprowadzona analiza wykazała, że w dotychczasowych sektorach SPP obejmujących swym obszarem Śródmieście Gdańska wykorzystanie płatnych miejsc postojowych to 98%, zaś miejsc bezpłatnych to 88%. Warto zauważyć, że niektóre rejony Śródmieścia są wręcz oblegane przez parkujące samochody. Tak jest chociażby w ciągu ulic Szopy i Szafarnia, gdzie w weekendy te wartości przekraczają 100% - oznacza to, że kierowcy parkują także poza wyznaczonymi miejscami postojowymi, często w sposób nieprawidłowy, który nie tylko narusza przepisy, ale stwarza zagrożenie dla innych użytkowników ruchu drogowego, w tym pieszych i rowerzystów. Cierpi na tym także miejska zieleń, bo trawniki giną pod kołami parkujących aut.
Rozwiązaniem, które ma pomóc w tej sytuacji jest właśnie Śródmiejska Strefa Płatnego Parkowania. Wyższe stawki opłat za postój w tej strefie, a także dłuższy czas pobierania opłat mają zmodyfikować zachowania kierowców w kwestii parkowania. Innymi słowy – droższa opłata, przede wszystkim za długotrwały postój pojazdu mu skłonić osoby parkujące do pozostawiania auta w ŚSPP na krótszy czas. To z kolei da efekt w postaci większej dostępności miejsc postojowych – część kierowców nie zostawi tam auta na dłużej, część być może całkowicie zrezygnuje z postoju w ŚSPP na rzecz np. roweru czy komunikacji miejskiej. Większa liczba wolnych miejsc parkingowych zminimalizuje także negatywne skutki parkowania w miejscach niewyznaczonych – zastawiania chodników, wjazdów do bram czy na podwórka i rozjeżdżonych trawników.
Na wprowadzeniu Śródmiejskiej Strefy Płatnego Parkowania skorzystają niewątpliwie mieszkańcy Śródmieścia, którzy wobec niewystarczającej liczby wolnych miejsc do postoju często nie są w stanie zaparkować w pobliżu swojego domu. I oni za postój nie zapłacą więcej – karta opłaty zryczałtowanej mieszkańca w strefie śródmiejskiej będzie kosztować tyle samo, co w innych sektorach Strefy Płatnego Parkowania, czyli 10 zł miesięcznie.
A jeśli już o finansach mowa, to pieniądze pobrane z opłat za postój w ŚSPP w sposób pośredni niejako „wrócą” do mieszkańców Gdańska. W myśl ustawy bowiem, co najmniej 65% z wpływów ma być przeznaczone wyłącznie na sfinansowanie poprawy publicznego transportu zbiorowego, budowę lub przebudowę infrastruktury pieszej lub rowerowej lub zieleń i zadrzewienia w gminie. W Gdańsku ten odsetek będzie większy, bowiem wyniesie 80%. W 2019 roku szacunkowa kwota uzyskana z SPP Stare i Główne Miasto wyniosła ok. 6,7 mln zł.